Sự sâu sắc trong một bộ phim "chữa lành"
"Đi đến nơi có gió" - Không chỉ là một bộ phim lãng mạn với chủ đề tìm kiếm bản thân
Xin chào, tuần vừa rồi bạn có xem bộ phim nào không? ^^
Khoảng đầu năm nay, mình tình cờ xem bộ series Đi về nơi có gió (去有风的地方) trên Netflix. Đây là một bộ phim thú vị, được đánh giá là có tính "chữa lành" (healing) cao và khá truyền cảm hứng.
Thoạt nhìn tên bộ phim và đọc những dòng giới thiệu về nó, mình hiểu bộ phim nói về chuyến đi chữa lành của một cô gái thành phố muốn hiểu về chính bản thân mình (và mình cũng đã nghĩ chắc bộ phim này sẽ "cliche" lắm haha).
Điều mà mình đã không đoán trước được là bộ phim còn khéo léo lồng ghép được một số vấn đề của xã hội Trung Quốc mà cũng khá tương tự ở Việt Nam thông qua các tuyến nhân vật, khiến cho bộ phim còn "cuốn" hơn nhiều so với tiêu đề mà nó hứa hẹn. Đối với mình, chính điều đó đã tạo nên chiều sâu cuốn hút cho bộ phim, bên cạnh những thước phim đẹp, dàn diễn viên chất lượng và những giai điệu du dương nữa.
Tỉnh Vân Nam - nơi bộ phim được quay. Nguồn: China-Briefing
Trong số các đề tài xã hội mà bộ phim tái hiện, có một số đề tài được khắc hoạ mà mình cảm thấy khá thú vị và muốn chia sẻ với mọi người.
#1 Rời quê lập nghiệp
Đây hoàn toàn không phải một chủ đề xa lạ ở Việt Nam. Chỉ nhìn ở phạm vi trong nước, việc lao động di cư từ nông thôn lên thành phố vẫn luôn diễn ra, với mục tiêu hàng đầu của làn sóng này là "lập nghiệp" - tìm kiếm những cơ hội tốt hơn để xây dựng một cuộc sống tốt hơn. Việc di cư này có thể giúp thúc đẩy kinh tế và sự phát triển tại các thành phố "điểm đến" đó, nhưng cũng đồng thời khiến khoảng cách chênh lệch về sự phát triển dần lớn hơn giữa những thành phố đó với những thành phố/ vùng quê nhỏ có những người con rời đi.
Trong bộ phim, vấn đề này cũng được khắc hoạ rất rõ nét. Lấy bối cảnh ở làng Vân Nam xinh đẹp nhưng nhỏ và kinh tế còn yếu, bộ phim có câu chuyện của những người trẻ với một "mindset" rất bình thường là: phải rời quê lập nghiệp thì mới sống được.
Không chỉ những người trẻ, mà những người lớn trong làng cũng đã quen với nếp suy nghĩ như vậy.
Nối liền với chủ đề này là chủ đề ngược lại:
#2 Về quê lập nghiệp
Nhân vật chính của bộ phim - Tạ Chi Dao - là người tiên phong cho phong trào này ở làng Vân Nam. Là một người có nền tảng giáo dục và kinh nghiệm rất tốt (bằng thạc sỹ kinh tế, giám đốc công ty đầu tư mạo hiểm ở Bắc Kinh), anh vẫn quyết định bỏ thành phố lớn để về vùng quê Vân Nam nhỏ và giúp xây dựng nó.
Bản thân việc Tạ Chi Dao về quê lập nghiệp cũng vấp phải chỉ trích kịch liệt của chính ba anh. Là người cũng rời quê để lập nghiệp, ông đã không thể chấp nhận nổi việc con trai mình có một cuộc sống tốt như vậy ở thành phố lớn lại quyết định bỏ tất cả để về quê khởi nghiệp. Với ông, điều đó không đáng, và ông đã rất khó khăn để có thể tin vào tầm nhìn của con trai mình.
Ở Bắc Kinh, nó [Tạ Chi Dao] có việc tốt lương cao, nhưng lại khăng khăng đòi về, tiền kiếm được đều đầu tư hết vào đây, còn đi vay thêm nữa. Mấy năm nay, cứ như ném tiền vào một cái hố không đáy. [...] Cái thôn bé tí này, đào đâu ra khách du lịch chứ?
(Ba của Tạ Chi Dao còn "góp phần" đập phá những gì mà anh đang nỗ lực xây dựng để thể hiện sự phản đối của mình)
Sự phản đối từ ba của Tạ Chi Dao là hoàn toàn có cơ sở, bởi tương lai là điều khó có thể đoán định được và cũng chưa thể nhìn thấy tận mắt tại thời điểm đó. Còn quá nhiều khó khăn và quá ít tiềm lực, cơ hội ở thời điểm Tạ Chi Dao quyết định về quê lập nghiệp. Là một người ba thương con, ông chỉ đơn giản là không đành lòng.
Sự phản đối của ba Tạ Chi Dao thể hiện sự nghi ngờ đối với quyết định của anh, và nó không chỉ phản ánh ở người ba của anh, mà còn ở rất nhiều người trong làng. Đây cũng chính là một chủ đề xã hội khác rất thực tế được tái hiện trong bộ phim.
#3 Sự mâu thuẫn giữa cái cũ và cái mới (hay sự phản kháng với những thay đổi)
Những người lớn tuổi trong thôn Vân Miêu luôn nghi ngờ những gì Tạ Chi Dao làm, và điều đó thể hiện rõ nhất khi những thay đổi mà Tạ Chi Dao mang tới bắt đầu hiện hình rõ nét hơn.
Một trong những câu chuyện thể hiện rõ nét nhất điều này là câu chuyện về làng nghề truyền thống tại thôn Vân Miêu. Trong thôn có một bậc thầy về điêu khắc, với tay nghề được công nhận là di sản phi vật thể, và có nhiều học trò nô nức kéo tới để được học nghề. Những điều đó trong quá khứ từng là huy hoàng, nhưng ở hiện tại, chúng là chưa đủ, vì cái nghề còn phải mang tới giá trị kinh tế để chính những người học trò đó có thể nuôi sống được bản thân mình nữa. Vì thiếu yếu tố đó, rất nhiều học trò của người này đã bỏ nghề truyền thống để kiếm cần câu cơm khác.
Mình cũng từng viết kĩ hơn về chủ đề này trong bài viết trước đây:
Vài suy nghĩ về tư duy thế hệ ở các làng nghề
Một trong những điều mình yêu thích và tự hào về nền văn hoá của Việt Nam là đất nước mình có nhiều làng nghề truyền thống.
Hay lần đầu tiên khi Tạ Chi Dao cùng những người khác thực hiện chiến dịch quảng bá thành công thôn Vân Miêu, người dân trong thôn đã lần đầu tiên được đón một lượng du khách lớn đặc biệt. Thấy cơ hội tới, người dân lũ lượt muốn mở hàng quán kinh doanh để kiếm tiền, quên đi năng lực cốt lõi của họ là ở sản xuất, nông sản.
Dù trước nay không tin những gì Tạ Chi Dao làm, tới khi thấy kết quả, họ lại nghi ngờ Tạ Chi Dao muốn chặn đường làm ăn của họ khi đề xuất mở hàng quán kinh doanh của họ không được thôn chấp nhận, trong khi không hề suy nghĩ thấu đáo về khả năng, năng lực thực sự của mình.
Hay khi Tạ Chi Dao kiếm được một hợp đồng đầu tư rất tiềm năng từ một hiệu sách rất có tiếng, hứa hẹn sẽ thu hút thêm được nhiều khách du lịch tới thăm và thúc đẩy kinh tế cho thôn, và cần thuê lại một địa điểm trong thôn, anh cũng gặp phải sự phản đối gay gắt từ chủ của miếng đất ấy. Người chủ đất - một người bác trong thôn - có cái nhìn không hề thiện cảm về việc những người trẻ như Tạ Chi Dao đang thúc đẩy du lịch để cải thiện kinh tế của thôn.
Nó [Tạ Chi Dao] và Tiểu Hoàng làm cái thôn này náo loạn. [...] thế nào cũng làm cái thôn này rối tung cả lên, chướng khí mù mịt. [...] Những người đến đây đều là khách du lịch. [...] Ai cũng bán đồ nhuộm, khăn choàng, vậy thì ai trồng trọt? Lấy cái gì ăn?
Tới cuối phim, những mâu thuẫn và khúc mắc này đều được giải quyết lần lượt một cách tròn trịa. Nếu muốn xem cách những mâu thuẫn này đã được xử lý, khuyến khích bạn xem phim nhé! ^^
*
Ngoài những chủ đề xã hội ở trên, bộ phim cũng đề cập tới một số vấn đề xã hội khác, ví dụ như:
Cyber-bulling - vấn nạn bắt nạt và mạt sát một cách vô lý những người nổi tiếng từ những tin đồn và phỏng đoán thất thiệt
Lừa đảo qua mạng - những chiêu trò lừa đảo tinh vi, nhắm vào những người nhẹ dạ cả tin, nhất là ở nông thôn, mong muốn làm giàu nhanh chóng
Áp lực cuộc sống kiếm tiền tại các thành phố lớn, với văn hoá làm việc "bán mạng" không màng sức khoẻ
Mâu thuẫn giữa ước mơ và thực tế - khi làm công việc bản thân đam mê nhưng áp lực cơm áo gạo tiền đánh tan hết niềm vui khi được làm công việc ấy
Vai trò của du lịch trong phát triển kinh tế địa phương
Những vấn đề này đều được đặt ra và xử lý một cách gọn ghẽ, tròn trịa (vì là phim mà), và mình nghĩ đó cũng là lý do bộ phim truyền cảm hứng tới vậy.
Còn một điều nho nhỏ nữa mình thích ở bộ phim này là về tư duy cởi mở của bố mẹ Hứa Hồng Đậu - nhân vật nữ chính của bộ phim. Nhờ sự cởi mở, tin tưởng và ủng hộ của họ, dù không xuất hiện quá nhiều trong bộ phim, họ vẫn đóng vai trò quan trọng và mang đến một sự "ấm lòng" không hề nhẹ cho bộ phim này.
Tổng kết
Đi đến nơi có gió là một bộ phim sâu sắc với nhiều đề tài xã hội được lồng ghép trong cốt truyện, nhưng lại được truyền tải một cách rất nhẹ nhàng mà không hề nặng nề. Nếu bạn đang muốn tìm một bộ phim vừa nhẹ nhàng, vừa sâu sắc, vừa tỉnh cảm lại cũng rất thực tế, thì mình rất khuyến khích bạn xem bộ phim này nhé!
Còn nếu bạn đã xem, mình rất muốn nghe những suy nghĩ của bạn về bộ phim, hãy chia sẻ với mình nhé! ^^
Cảm ơn bạn đã đọc tới đây, chúc bạn có một buổi tối tốt lành nhé!
—
Bài viết thuộc thử thách Viết Đều và Hay của Writing On The Net Alumni.
#wotn #vietdeuvahay
Anh thích cái cách nhà làm phim lồng ghép các vấn đề xã hội chia đều cho các nhân vật phụ trong thôn. Mỗi người đều có đất diễn cho riêng mình chứ bộ phim không chỉ xoay quanh mỗi hai nhân vật chính.
Nhờ vậy mà anh có được gần gũi. Cảm giác như mình là một người trong thôn. Như một bà "tám" biết được hết tình hình mọi chuyện từ chuyện to đến chuyện nhỏ.
Các vấn đề như được tường thuật trực tiếp từ lý do xảy ra vấn đề, cách giải quyết như nào. Chưa nói đến vấn đề giải quyết như thế có đúng hay không nhưng đây cũng là tư liệu cho người xem tham khảo cách thức giải quyết những vấn đề tương tự.
Nhịp phim nhẹ nhàng có phần hơi chậm, nhạc phim êm dịu mang lại cảm giác yên bình giúp người xem cảm thấy dễ chịu khi xem phim.
Mình nghe kể về phim này nhiều nhưng chưa xem. Tò mò lúc xem phim bác có ghi chú lại không mà có thể nhớ chi tiết như dị 🥹